Uzmanından sakin kalma uyarısı: ”Zelzele döneminde çocuklarınızı sakin, şefkatli ve kabul edici bir tarzda kulak verin”

Her insanın belirli derecede depremden etkilendiğini ifade eden Psikiyatri Uzmanı Dr. Tuğba Kara, evlatların travmatik olaylardan erişkinlerden daha çok etkilendiğini söylemiş oldu. Her çocuğun depremden fazla derecede etkilendiğini dile getiren Kara, “Duygusal hassasiyeti olan evlatların etkilenme derecesi farklıdır. Buna bağlı olarak duygularını ifade ediş tarzları erişkinlerden farklıdır. Bizim anne ve baba olarak onlara iyi mi davrandığımız travmanın onlar üstündeki etkilerini değiştirebilir. Sadece travma durumunda çocuğumuza iyi mi davranacağımızı, ilk olarak kendimize iyi mi davrandığımız etkisinde bırakır. İşe ilk olarak kendimizden başlamalıyız. Zelzele sonrasında şahıs umarsızlık, kaygı, korku, suçluluk hissedebilir. Biz kendi duygularımızı anlayıp, onlara uygun tepkileri verebilirsek evlatlarımızın duygularına da uygun tepkiler verebiliriz” şeklinde konuştu.

Her çocukta travmaya verdiği yanıtın ve etkilenmenin değişik bulunduğunu belirten Tuğba Kara, “Evlatlarımızın duygularını idrak etmek için onları gözlemlememiz ve onlarda olan değişimleri fark etmemiz gerekir. Her çocuğun travmaya verdiği cevap ve etkilenme derecesi fazlaca farklıdır. Aslen evlatların birçoğu travmaları sıhhatli bir halde atlatır. Çocuklarda artmış hareketlilik yada içe kapanma, kavgalarının artması, ani tepkiler vermesi, eskiden korkmadığı şeylerden korkmaya başlaması, yalnız yatamaması, yanınızdan ayrılmak istememesi ve travmatik vaka hakkında fazlaca sual sorması yada travmayı hatırlatan şeylerden kaçınma görülebilir. Bu tepkilerin hepsi belli bir süre ve seviyede normaldir” diye konuştu.

Evlatların yanında zelzele mevzusunun konuşulabileceğini sadece fazlaca trajedi içeren bilgilerin ve görüntülerin çocuklarla paylaşılmaması icap ettiğini aktaran Kara, “Zor zamanlar çocuklarınıza beceri öğretmek için doğru zamanlar değildir. Onun için onları yanınızdan uzaklaştırmayın. Lüzumlu görüyorsanız yanınızda yatmalarına izin verin ve temel gereksinimlerini karşılamalarına destek olun. Oldukca detaylı sormadan vakası anlatmalarına izin verin. Evladınız hemen hemen duygu ve düşüncelerini paylaşmaya hazır değil ise onu zorlamayın ve sabırlı olun. Onları sakin, şefkatli ve kabul edici bir tarzda kulak verin. ‘Anne ve baba fazlaca korkuyorum’ söylediğinde, ‘Geçti işte, ne var korkacak’ demek yerine ‘Ben de korktum. Gel konuşalım bakalım, neler hissettin, neler düşündün’ şeklinde yaklaşmak daha doğru olacaktır. Onun için hazır olduğunda ona ne hissettiğini mesele ve kendinizin de aynı duyguları hissettiğinizi abartılı olmayan ifadelerle anlatın. Evlatların belirsizliğini bundan sonrasında nasıl biteceğini anlatmak ve kaygılarını yatıştırmak önemlidir. Yaşlarına uygun olmayan davranışlarını eleştirmeyin, kızmayın. Çocuğunuza kendisini ifade edebileceği alanlar sunmanız önemlidir. Örnek olarak fotoğraf çizmek, müzikle uğraşmak, oyun oynamak, günlük yazmak seçimi etkinlikler. Evlatların yanında zelzele hakkında konuşulabilir sadece fazlaca trajedi detayları ve görüntüleri onlarla paylaşmak uygun değildir. Sorularına geçiştirici değil, işlerine yarayacak detayları vermek, zelzele anında kendilerini iyi mi koruyacaklarını yaşlarına uygun olarak anlatmak önemlidir” ifadelerini kullandı.