Dünyanın en güzel sahillerine haiz olan Türkiye’de son dönemde dedektörle altın arama işi oldukça moda. Bilhassa Akdeniz ve Ege benzer biçimde fazlaca gezgin gelen yerlerde popüler olan dedektörle ziynet eşyası arama işi sahili olan birçok ilde yavaş yavaş popüler olmaya başladı. Sahillerde dedektörle kıymetli maden arayıp, gün yüzüne çıkartma mevzusuyla ilgili kurumların yasalarında ya da kanunda ‘yasak’ yada ‘özgür’ diye bir yargı bulunmuyor. Türkiye’de oldukça sık meydana getirilen dedektörle sahilde altın arama işi de kanunlardaki bu boşluk yüzünden şu an muallakta yapılmaya devam ediyor.
Yetkililerden alınan bilgiye nazaran, sahillerde ziynet eşyası aranmasıyla ilgili müze müdürlüklerinin 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Koruma Kanunu içinde ziynet eşyalarını aramanın ‘serbestliğiyle’ ilgili açıklayıcı bir metin bulunmuyor. Kanunda ne ‘arayabilirsiniz serbesttir’ diyor ne de ‘aramanız yasaktır’ diyor. Sadece 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Koruma Kanunu’nun ilgili maddeleri gereği “Bakanlığın izni dışındaki her türlü yapılacak olan kaçak kazı ve izinsiz aramalar yasa dışıdır” hükmü bulunuyor. Müze müdürlükleri, gömü arama yönetmeliği mevzusunda yaptırım sahibi. Gömü arama yönetmeliğindeki şartlar ise kanunlarla belirli. Lüzumlu şartlara riayet edilmiş olduğu müddetçe gömü aramak bakanlığın nezaretinde özgür. Onun dışındaki aramalar kanuna nazaran yasak. Sahillerle ilgili müze müdürlüğünü bağlayıcı, bilhassa ziynet eşyalarının aranması, gün ışığına çıkartılması ile ilgili olarak 2863 sayılı Kanun’da, ilgili yönetmeliklerde bununla ilgili bağlayıcı bir yargı bulunmuyor. Bu hususta da gene 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Koruma Kanunu’nun ilgili maddeleri gereği “Bakanlığın izni dışındaki her türlü yapılacak olan kaçak kazı ve izinsiz aramalar yasa dışıdır” hükmü akla geliyor.
