Dünyada anasonun kullanım alanları ve kullanım miktarları her geçen gün artmaktadır. Anasonun kullanım alanları aşağıdaki gibidir; Eczacılık: Anason meyvelerinden elde edilmiş uçucu yağın (Oleum Anisi) mühim etkin maddeler içinde yer almış olduğu, meyvelerinin antik çağlardan beri değişik amaçlarla başta gaz yok etme olmak suretiyle idrar söktürme, terletme, anne sütünü arttırma, emzirme süresini uzatma, sakinleştirme ve dinlendirme amaçlı kullanılmaktadır. Besin sektörü: Baharat olarak hamur harcı işlerinde, dondurma, tatlılar, marmelatlar ve sakızlarda kullanılmaktadır. Bununla beraber bazı Avrupa vatanlarında ise bitkinin genç yaprak ve sürgünleri salataya lezzet vermek amacıyla ve garnitür olarak eklenmektedir. Ek olarak kedi- köpek mamalarına tat vermede ve baharat olarak likör sanayinde anason meyvelerinin tüketimi de oldukça fazladır. Diş macunu: Aroma ve tat verici olarak oldukca kullanılmaktadır. Ziraat: Anason (Pimpinella anisum)’un anethole içeren uçucu yağı ambar zararlılarının bazılarına (Tribolium confusum, Sitophilus oryzae ve Ephestia kuehniella) karşı etkili olmaktadır.
Anasonun yararları nedir?
Anason halk içinde iştah açıcı, uyku verici, anne sütünü artırıcı, gastrik spazm şikâyetlerini ve barsak gazlarını giderici, balgam söktürücü, antibakteriyel, karaciğeri koruyucu olarak kullanılmaktadır. Çay olarak içilen anason da hafifçe spazmlı gastrointestinal şikayetler (mide ve bağırsak şikayetleri) ve epigastrik şişkinlik benzer biçimde bazı dispeptik hastalıkların tedavisinde ve üst solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisine ek olarak iyi gelebileceğini gösteren çalışmalarla ortaya konulmaktadır. Anasondan elde edilmiş uçucu yağın yüzde 70-90 anaethole içeren ekstreleri de uyarıcı, tonik, aromatik özellikleri ile bilinmektedir. Karaciğer koruyucu (Hepatoprotektif) tesiri olduğu da çalışmalarda ileri sürülmektedir. Anason yağının yararları nedir? Oleum Anisi (Anason uçucu yağı), meyvedeki tesirleri yanında süt artırıcı (laktagog) tesir de gösterir, ek olarak diş macunlarında korigen olarak oldukca kullanılmaktadır. Anason (Pimpinella anisum)’un anethole içeren uçucu yağı ambar zararlılarının bazılarına (Tribolium confusum, Sitophilus oryzae ve Ephestia kuehniella) karşı etkili olmaktadır. Uçucu yağı antioksidan, antispazmodik, antimikrobiyal, ve antifungal (mantar önleyici) özelliklere haizdir. Tıbbi olarak nezle tedavisinde, dispeptik şikâyetlerde ve hafifçe balgam söktürücü olarak kullanılır. Anasonun zararları nedir? Anason ihtiva ettiği maddeler sebebiyle, fitoöstrojenik tesir gösterir. Bitkisel östrojen anlamına gelen fitoöstrojen, bilhassa meme ve over kanser tedavisi gören hanım hastaların kullandıkları ilaçlarla etkileşim içine girebilir. Bu sebeple anason bu hastalar tarafınca kesinlikle kullanılmamalı ve tüketilmemelidir. Bununla beraber genel olarak böbrek rahatsızlığı olan hastaların da anasonun diüretik (idrar söktürücü) tesiri sebebiyle sadece doktor kontrolünde kullanımı gerekmektedir. Sakinleştirici tesiri olan anasonun bebeklerde kullanımı da bir çok şahıs tarafınca tercih edilmektedir. Sadece bebeklerde kullanım da doktor kontrolü altında olmalıdır.
REZENE VE ANASON BİRLİKTE TÜKETİLEBİLİR Mİ?
Rezene ve anason maydanozgiller ailesinden gelmektedir. Sadece içlerinde bulunan anetol maddesi değişik oranlarda yer verilmiştir. Bilhassa emziren annelerde süt artırıcı tesiri sebebiyle kullanılan anason ile ilgili kafi bilimsel emekler bulunmamaktadır. Emziren anneler tarafınca tüketilen bu çayın bazı negatif sonuçlar doğurabileceği de unutulmamalıdır. Rezene ve anason çayının günlük tüketim miktarı ölçülü olmalı, bu ölçü günlük 2 fincanı geçmemelidir. Anason çayı bebeklerde kullanılabilir mi? Anasonun çocuklarda kolik, kabızlık, öksürük yada düzensiz uykuya bağlı olarak kullanımı oldukça yaygındır. Sadece meydana getirilen araştırmalar 6 aydan ufak bebeklerde anason kullanımının kolik üstüne pozitif bir tesirinin olmadığını, sadece uyku düzeni ile ilgili pozitif etkilerinin bulunduğunu göstermektedir. Anasonun bebeklerde güvenli olduğu meydana getirilen bilimsel çalışmalarda kanıtlanamamıştır. Hem de bebeğin sindirim sistemine zarar verebileceği de meydana getirilen çalışmalarda ileri sürülmektedir. Bu sebeple bebeklerde anason kullanımı kesinlikle ilgili hekime danışılmalıdır. Anason çayı emziren annelerin sütünü artırır. Meydana getirilen bilimsel çalışmalarda anasonun anne sütünü arttığı gösterilmiştir.
ANASONUN İÇİNDE ALKOL VAR MIDIR?
Anason tohumlarında yüzde 1,5-5,0 uçucu yağ, yüzde 10-20 durağan(durgun) yağ, yüzde 18 protein bulunmaktadır. En mühim uçucu yağ bileşeni trans-anethol (yüzde 80-90)’dur. Trans anethol bir tür yağ asidi olmakla beraber anasonun kendine özgü kokusunu verir. Tatlımsı tat da bu maddeden oluşur. Bu yağ yalnız alkolde çözünen bir yağ asididir. Anethol maddesinin kendi yapısında alkol bulunmamaktadır. Bu sebeple anasonun içinde alkol olup olmadığı mevzusunda toplumda bir yanlış anlaşılma ve kafa karışıklığı bulunmaktadır. Anason çayı bağırsakları çalıştırır mı? Anason bağırsak hareketliliğini artırdığına dair emekler bulunmaktadır.
ANASON ÇAYI NE ZAMAN İÇİLİR?
Anason çayının, hazmı kolaylaştırıcı etkisinden dolayı yiyeceklerden sonrasında tüketilmesi daha yararlı ve uygundur. Anason çayı gaza iyi gelir mi? Meydana getirilen çalışmalarda anasonun gaz giderici olarak kullanıldığı bilinmektedir. Hamileler anason çayı içebilir mi? Anason kullanımı, içinde ne olduğu sebebiyle hamilelikte önerilmemektedir. Anason çayı uyutur mu? Anason çayının uyku yapıcı özelliği bulunmaktadır. Anasonun uyku süresi üstüne tesiri ile ilgili meydana getirilen bir bilimsel çalışmada anasonun uçucu yağının kullanımı ile birlikte uyku süresinin yüzde 93,5 oranında arttığı gözlemlenmiştir. Geleneksel kullanımda da anasonun sedatif (sakinleştirici) etkisinden yararlanılmaktadır. Anason yağının kullanım dozu ne kadardır? Kilogram başına ağız kanalıyla alınan 50 mg üstü anason uçucu yağı, fena etkilerin görülmesine (akut toksite) niçin olabilmektedir. Bu sebeple kullanımı sınırlandırılmalıdır.
